باب
القود
4- Kısas
أخبرنا بشر
بن خالد
العسكري
البصري قال
حدثنا محمد بن
جعفر عن شعبة
عن سليمان قال
سمعت عبد الله
بن مره عن
مسروق عن عبد
الله عن النبي
صلى الله عليه
وسلم قال لا
يحل دم امرئ
مسلم إلا
بإحدى ثلاث
النفس بالنفس
والثيب
الزاني والتارك
دينه المفارق
[-: 6897 :-] Abdullah (b. Mes'ud), Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in:
"Şu üç sebep
dışında müslümanın kanı (öldürülmesi) helal değildir:
Ancak katil kısasla öldürülür, evli olup ta zina eden kişi taşlanarak öldürülür
ve dininden mürted olan kişi öldürülür"
buyurduğunu bildirir.
Mücteba: 8/13; Tuhfe: 9567
3465. hadiste tahrici yapıldı.
أخبرنا محمد
بن العلاء أبو
كريب الكوفي
وأحمد بن حرب
واللفظ له
قالا حدثنا
أبو معاوية عن
الأعمش عن أبي
صالح عن أبي
هريرة قال قتل
رجل على عهد
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم فرفع القاتل
إلى النبي صلى
الله عليه
وسلم فدفعه
إلى ولي
المقتول فقال
القاتل يا
رسول الله لا
والله ما أردت
قتله فقال رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
لولي المقتول
أما إنه إن
كان صادقا ثم
قتلته دخلت
النار فخلى
سبيله قال
وكان مكتوفا
بنسعة فخرج
يجر نسعته فسمي
ذا النسعة
اللفظ لأحمد
[-: 6898 :-] Ebu Hureyre anlatıyor: Resulullah (çcıllcıllcıhu cıleyhi vesellem) zamanında bir
adam öldürüldü ve katil Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'e
getirildi. Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem) katili maktülün velisine
teslim edince, katil:
"Hayır! Valiahi ben onu öldürmek istemedim" dedi. Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) maktülün velisine:
"Eğer bu dowu söylüyorsa ve sen kendisini
öldürürsen Cehenneme gidersin" dedi. Bunun üzerine maktülün
velisi adamı serbest bıraktı. Ebu Hureyre:
"Katil bir urganla bağlanmıştı ve giderken urganını yerde sürüyordu.
Bundan dolayı adamın adını «urganlı)} koydular"
dedi.
Lafız Ahmed'indir.
Mücteba: 8/13; Tuhfe: 12507
Diğer tahric: Hadisi Ebu Davud (4498), İbn Mace (2690), Tirmizi (1407) ve Tahavi, Şerh Müşkili'l-Asar (944)
rivayet etmişlerdir.
أخبرنا محمد
بن إسماعيل بن
إبراهيم بن
عليه قاضي
دمشق قال
حدثنا إسحاق
هو الأزرق عن
عوف الأعرابي
عن علقمة بن
وائل الحضرمي
عن أبيه قال
جيء بالقاتل
الذي قتل إلى
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم جاء به
ولي المقتول
فقال له رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
أتعفو قال لا
قال أتأخذ
الدية قال لا
قال القتل قال
نعم قال اذهب
فلما ذهب دعاه
قال أتعفو قال
لا قال أتأخذ
الدية قال لا
قال أتقتل قال
نعم قال اذهب
فلما ذهب قال
أما إنك إن
عفوت عنه فإنه
يبوء بإثمك
وإثم صاحبه
فعفا عنه
فأرسله قال
فرأيته يجر
نسعته
[-: 6899 :-] Alkame b. Vail el-Hadremı,
babasından bildiriyor: Katil birini, maktülün velisi Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'e getirmişti. Nebi (sallallahu
aleyhi ve sellem) veliye: "Katili affedecek
misin?" diye sorunca, adam:
"Hayır" diye cevap
verdi. "Peki diyeti alacak mısın?" diye sorunca, adam yine:
"Hayır" dedi. "Öldürecek misin?" diye sorduğunda ise, adam:
"Evet" diye cevap verdi. ResGiuilah (sallallahu aleyhi ve sellem):
"Katili al ve git" dedi. Adam katili aldı ve gidecekken, Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem):
"Eğer onu affedersen, o senin ve öldürülen kişinin günahlarını siler"
dedi. Bunun üzerine adam katili affetti ve serbest bıraktı.
Ravi der ki: "Adamın urganını sürüyerek gittiğini
gördüm" dedi.
Mücteba: 8/13; Tuhfe: 11769
5934. hadiste tahrici yapıldı.
ذكر اختلاف
ألفاظ
الناقلين
لخبر علقمة بن
وائل فيه
أخبرنا محمد
بن بشار قال
حدثنا يحيى بن
سعيد عن عوف
بن أبي جميلة
قال حدثني
حمزة أبو عمر
العائذي قال
حدثنا علقمة
بن وائل عن
وائل قال شهدت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم حين جيء
بالقاتل
يقوده ولي
المقتول في
نسعة فقال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم لولي
المقتول
أتعفو قال لا
قال تأخذ
الدية قال لا
قال فتقتله
قال نعم قال
اذهب به فلما
ذهب به فولي
من عنده دعاه
فقال له أتعفو
قال لا قال
أتأخذ الدية
قال لا قال
فتقتله قال
نعم قال اذهب
به فقال رسول
الله صلى الله
عليه وسلم عند
ذلك أما إنك
إن عفوت عنه
يبوء بإثمه
وإثم صاحبه
فعفا عنه
وتركه قال
فأنا رأيته
يجر نسعته
[-: 6900 :-] Vail anlatıyor: Ben Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in
yanında iken, katil birini maktülün velisi bir
urganla bağlayıp Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem)'e getirmişti. Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem) ona:
"Katili affedecek misin?" diye sorunca, adam: "Hayır" diye
cevap verdi. "Peki diyeti alacak mısın?" diye sorunca, adam yine:
"Hayır" dedi. "Öldürecek misin?" diye sorduğunda ise, adam:
"Evet" diye cevap verdi. Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem):
"Katili al ve
git" dedi. Adam gideceği sırada Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem):
"Eğer onu affedersen senin ve öldürülen kişinin günahları siler"
dedi. Bunun üzerine adam katili affetti ve serbest bıraktı. Vail:
"Adamın urganını sürüyerek gittiğini gördüm" dedi.
Mücteba: 8/14, 244; Tuhfe: 11769
5934. hadiste geçti.
أخبرنا محمد
بن بشار قال
حدثنا يحيى
قال حدثنا
جامع بن مطر
الحبطي عن
علقمة عن بن
وائل عن أبيه
عن النبي صلى
الله عليه
وسلم بمثله
قال يحيى وهو
أحسن منه
[-: 6901 :-] Başka bir kanalla Alkame b. Vail de babası
vasıtasıyla Nebi (s.a.v.)'den aynısını zikreder.
Ravi Yahya: "Bu, önceki hadisten daha iyidir" der.
Mücteba: 8/15; Tuhfe: 11769
5934. hadiste geçti.
أخبرنا عمرو
بن منصور قال
حدثنا حفص بن
عمر وهو الحوضي
قال حدثنا
جامع بن مطر
عن علقمة بن
وائل عن أبيه
قال كنت قاعدا
عند رسول الله
صلى الله عليه
وسلم جاء رجل
في عنقه نسعة
فقال يا رسول
الله إن هذا
وأخي كانا في
جب يحفرانها
فرفع المنقار
فضرب به رأس
صاحبه فقتله
فقال النبي صلى
الله عليه
وسلم اعف عنه
فأبى وقال يا
نبي الله إن
هذا وأخي كانا
في جب
يحفرانها فرفع
المنقار فضرب
به رأس صاحبه
فقتله فقال اعف
عنه فأبى وقام
فقال يا رسول
الله إن هذا
وأخي كانا في
جب يحفرانها
فرفع المنقار
أراه قال فضرب
رأس صاحبه
فقتله فقال
اعف عنه فأبى
قال اذهب إن
قتلته كنت
مثله فخرج به
حتى جاوز
فناديناه أما
تسمع ما يقول
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم فرجع
فقال إن قتلته
كنت مثله قال
نعم اعف عنه
فخرج يجر
نسعته حتى خفي
علينا
[-: 6902 :-] Alkame b. Vail, babasından bildiriyor:
Ben, Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem)'in yanında oturuyor iken adamın
biri, birini boynundan bir urganla bağlamış bir şekilde Resulullah
(sallallahu aleyhi ve sellem)'e
getirdi ve: "Ey Allah'ın Resulü! Bu adamla kardeşim bir kuyu kazıyorlardı.
Adam kazmayı kaldırdı ve arkadaşının başına vurup onu öldürdü" dedi. Nebi
(sallallahu aleyhi ve sellem):
"Sen bunu
affet!" dedi, ama adam bunu kabul etmeyip, "Ey Allah'ın Resulü! Bu
adamla kardeşim bir kuyu kazıyorlardı. Adam kazmayı kaldırdı ve arkadaşının
başına vurup onu öldürdü" dedi. Nebi (sallallahu
aleyhi ve sellem): "Sen bunu affet!" dedi,
ama adam yine bunu kabul etmeyip: "Ey Allah'ın Resulü! Bu adamla kardeşim
bir kuyu kazıyorlardı. Adam kazmayı kaldırdı ve arkadaşının başına vurup onu
öldürdü" dedi. Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem) bir daha: "Onu affet!"
dedi, ama adam yine kabul etmedi. Bunun üzerine Resulullah
(sollollohu oleyhi vesellem): "Adamı al ve git. Eğer onu öldürürsen sen
de onun gibi olursun" buyurdu. Adam katili alıp biraz gidince onu çağırıp:
"Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem)'in ne dediğini duymadın mı?"
dediğimizde adam geri döndü ve: "Onu öldürürsem onun gibi mi olurum?"
diye sorunca, Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem): "Evet onun gibi olursun. Onu affet"
dedi. Adam onu affetti ve katil gözümüzden kaybolana kadar urganını sürüyerek
çekip gitti.
Mücteba: 8/15; Tuhfe: 11769
5934. hadiste tahrici yapıldı.
أخبرنا
إسماعيل بن
مسعود قال
حدثنا خالد
قال حدثنا
حاتم بن أبي
مغيرة عن سماك
ذكر أن علقمة
بن وائل أخبره
عن أبيه أنه
كان قاعدا عند
رسول الله صلى
الله عليه وسلم
إذ جاء رجل
يقود آخر
بنسعته فقال
يا رسول الله
قتل هذا أخي
فقال له رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
قتلته قال يا
رسول الله لو
لم يعترف أقمت
عليه البينة
قال نعم قتلته
قال كيف قتلته
قال كنت أنا
وهو نحتطب من
شجرة فسبني فأغضبني
فضربت بالفأس
على قرنه فقال
له رسول الله
صلى الله عليه
وسلم هل لك من
مال تؤديه عن
نفسك قال يا
رسول الله
والله ما لي
إلا فأسي وكسائي
فقال له رسول
الله صلى الله
عليه وسلم أترى
قومك يشترونك
قال أنا أهون
على قومي من ذلك
فرمى بالنسعة
إلى الرجل قال
دونك صاحبك
فلما ولى قال
رسول الله صلى
الله عليه وسلم
إن قتلته فهو
مثله فأدركوا
الرجل فقالوا
ويلك إن رسول
الله صلى الله
عليه وسلم قال
إن قتلته فهو
مثله فرجع إلى
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم فقال يا
رسول الله
حدثت أنك قلت
إن قتله فهو
مثله وهل
أخذته إلا
بأمرك فقال ما
تريد أن يبوء
بإثمك وإثم
صاحبك قال بلى
قال فإن ذاك
قال ذلك كذلك
[-: 6903 :-] Alkame b. Vail, babasından naklediyor: Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in yanında oturuyorken adamın biri bir adamı
urganla bağlamış bir şekilde getirdi ve: ''Ey Allah'ın Resulü! Bu kardeşimi
öldürdü" dedi. Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem) katile: "Öldürdün mü?"
diye sorunca, daha katil cevap vermeden maktülün
velisi: "Ey Allah'ın Resulü! Eğer itiraf etmez ise ben bunu
ispatlarım" dedi. Katil: "Evet ben öldürdüm" dedi. Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem): "Nasıl öldürdün?" diye sorunca, katil:
"ikimiz bir ağaçtan odun yapıyorduk ve bana söverek beni kızdırdı. Ben de
kazmayla kafasına vurdum" dedi. Nebi (sallallahu
aleyhi ve sellem) ona:
"Kendini kurtarmak
için diyeti ödeyecek malın var mı?" diye sorunca, katil: "Ey Allah'ın
Resulü! Kazmam ve elbisemden başka bir şeyim yoktur" cevabını verdi. Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem): "Peki kavmin senin diyetin i ödemez mi?"
deyince, katil: "Ben kavmim yanında ödeyecekleri diyetten daha
değersizim" diye karşılık verdi. Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)
katilin urganını bırakarak adama: "Katili al" dedi. Adam gittikten
sonra Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem):
"Eğer onu öldürürse o da onun gibi olur" dedi. Ashab
adama gidip: "Vay haline! Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem):
«Eğer onu öldürürse onun gibi olur» buyurdu" dediler. Adam Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'e geri dönüp: "Ey Allah'ın Resulü! Katili
öldürürsem onun gibi olacağımı söylediler. Ben onu senin emrin ile alıp
gittim" dedi. Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem): "Senin ve öldürülen kardeşinin günahını
silmesini istemez misin?" diye sorunca, Adam: "isterim" dedi. Resulullah (sollollohu oleyhi vesellem): "O zaman
onu affet!" buyurdu.
Mücteba: 8/15; Tuhfe: 11769
5934. hadiste tahrici yapıldı.
أخبرنا
زكريا بن يحيى
قال حدثنا
عبيد الله بن معاذ
قال حدثنا أبي
قال حدثنا أبو
يونس وهو حاتم
بن أبي مغيرة
عن سماك بن
حرب أن علقمة
بن وائل حدثه
قال إني لقاعد
مع النبي صلى
الله عليه
وسلم إذ جاءه
رجل يقود آخر
نحوه
[-: 6904 :-] Alkame b. Vail, babasından bildiriyor:
"Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem)'in yanında otururken, adamın biri
bir kişiyi urganla bağlamış bir şekilde getirdi..."
Ravi sonrasında önceki hadisin benzerini zikreder.
Mücteba: 8/15; Tuhfe: 11769
5934. hadiste tahrici yapıldı.
أخبرنا محمد
بن معمر قال
حدثنا يحيى بن
حماد عن أبي
عوانة عن
إسماعيل بن
سالم عن علقمة
بن وائل أن
أباه وائلا
حدثهم أن
النبي صلى
الله عليه
وسلم أتي برجل
قد قتل رجلا
فدفعه إلى ولي
المقتول
يقتله فقال
النبي صلى
الله عليه
وسلم لجلسائه
القاتل
والمقتول في
النار قال
فاتبعه رجل
فأخبره فلما
أخبره تركه
قال فلقد
رأيته يجر
نسعته حين
تركه فذهب
فذكرت ذلك
لحبيب فقال
حدثني سعيد بن
أشوع قال وذكر
لي أن النبي
صلى الله عليه
وسلم أمر
الرجل بالعفو
[-: 6905 :-] Alkame b. Vail, babası Vail'den bildiriyor: Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'e
birini Öldüren bir adam getirildi. Nebi (sallallahu
aleyhi ve sellem) katili maktülün
velisine öldürülmek üzere verdi ve yanındaki ashabına: "Katil de, maktül de Cehennem ateşindedir" buyurdu. Oradaki ashabdan biri durumu adama bildirince, adam katili bıraktı.
Vail dedi ki: "Adamın serbest bırakılınca,
urganını sürüyerek gittiğini gördüm. Durumu Habıb'e
anlattığımda: Said b. Eşva'
bana: «Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem)'in adama katili affetmesini
emrettiğini söyledi»" dedi.
Mücteba: 8/17; Tuhfe: 11769
5934. hadiste tahrici yapıldı.
أخبرنا عيسى
بن يوسف قال حدثنا
ضمرة عن عبد
الله بن شوذب
عن ثابت
البناني عن
أنس بن مالك
أن رجلا أتى
بقاتل وليه
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم فقال
النبي صلى
الله عليه
وسلم اعف عنه
فأبى قال خذ
الدية فأبى
قال اذهب
فاقتله فإنك
مثله فذهب
ولحق الرجل
فقيل له إن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قال
اقتله فإنك
مثله فخلى
سبيله فمر بي
الرجل وهو يجر
نسعته
[-: 6906 :-] Enes b. Malik'in rivayetine
göre, bir kişi velisi olduğu bir adamın katilini Resulullah
(sallallahu aleyhi ve sellem)'e
getirmişti. Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem) ona: "Onu affet" dedi, ama adam bunu
kabul etmedi. Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem) adama: "Diyeti al"
buyurdu. Adam kabul etmeyince, Nebi (sallallahu
aleyhi ve sellem): "Git adamı öldür, sen de onun
gibi ol" dedi. Adam katili alıp gitti. Sonra arkasından biri, adama
yetişti ve: "Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem) sana: «Adamı öldürürsen sen de onun
gibi olursun» buyurdu" dedi. Bunun üzerine adam katili serbest bıraktı.
Katil urganını sürüyerek yanımdan geçip gitti.
Mücteba: 8/17; Tuhfe: 451
Diğer tahric: Hadisi İbn Mace (2691) ve Tahavi, Şerh Müşkili'l-Asar (942) rivayet etmişlerdir.
أخبرنا
الحسن بن
إسحاق
المروزي قال
حدثني خالد بن
خداش قال
حدثنا حاتم بن
إسماعيل عن
بشير بن
المهاجر عن
عبد الله بن
بريدة عن أبيه
أن رجلا جاء
إلى النبي صلى
الله عليه
وسلم برجل فقال
إن هذا الرجل
قتل أخي قال
اذهب فاقتله
كما قتل أخاك فقال
له الرجل اتق
الله واعف عني
فإنه أعظم لأجرك
وخير لك
ولأخيك يوم
القيامة قال
فخلى عنه قال
فأخبره النبي
صلى الله عليه
وسلم فسأله فأخبره
بما قال له
قال فأعنفه
أما إنه كان
خيرا مما هو
صانع بك يوم
القيامة يقول
يا رب سل هذا
فيم قتلني
[-: 6907 :-] Abdullah Bureyde, babasından bildiriyor: Bir kişi bir adamı Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in yanına getirdi ve: ''Bu, kardeşimi öldürdü{{ dedi. Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem):
"Git ve kardeşini öldürdüğü gibi sen de onu öldür" diye buyurunca,
katil, adama: ''Allah'tan kork ve beni affet. Beni affetmen sana daha çok sevap
kazandırır. Bu senin için ve kardeşin için kıyamet gününde daha
hayırlıdır" dedi. Adam, katili affetti. Resulullah
(sallallahu aleyhi ve sellem)'e
bu durum haber verilince onu çağırdı, adam da katilin dediklerini Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)'e
anlatınca, Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem):
"Adamı serbest
bırakman kıyamet gününde, onun sana yapacağı şeyden daha hayırlıdır. Çünkü o
kıyamet gününde: «Ey Rabbim! Bu adama sor beni niye
öldürdü» diyecekti" buyurdu.
Mücteba: 8/17; Tuhfe: 1951
Bu Hadisi Kütüb-i Sitte sahipleri içinde sadece Nesai
rivayet etmiştir.